سرویس جهان مشرق - روزنامه البناء لبنان در گزارش به قلم دکتر وفیق ابراهیم تحلیلگر مسایل راهبردی منطقه به بررسی تحولات سوریه بویژه جنگ ادلب و پیامدهای آن بر موازنههای قدرت و معادلههای راهبردی منطقه اشاره کرده و مینویسد:
عجیب نیست که آمریکاییها امروزه روند حمایت از گروههای تروریستی متعدد در سوریه را با نظارت مستقیم نظامی ترکیه دنبال میکنند. آنها معتقدند که ترکیه به جای اسرائیلیها و اردنیها می تواند نقش مهمی در شمال سوریه و منطقه عفرین و شمال غربی این کشور و برخی حومههای حماة و حلب داشته باشد. آنها معتقدند با سرمایهگذاری در این مناطق میتوانند مدت زمان بحران سوریه را طولانیتر کرده و با بهرهبرداری از آرمانگراییهای ترکیه در این منطقه، مانع از راه حل سیاسی یا نظامی در این کشور شوند.
موانع موجود در این زمینه برخی تناقضهای موجود بین پروژههای آمریکایی و ترکیهای در منطقه عربی است. از جمله این تناقضها میتوان به اخوان المسلمین اشاره کرد که آمریکاییها رویکرد براندازی آن را در پیش گرفتند. اما این جریان در مصر و تونس، متحدان ترکیه هستند. آمریکاییها همچنین به دنبال کاهش نقش این گروه در لیبی، یمن، سودان، جزیرة العرب و حتی لبنان هستند. یکی دیگر از این تناقضها را میتوان در کودتای نظامی دانست که رجب طیب اردوغان موفق به نجات از آن شد و بسیاری از کارشناسان این کودتا را تلاشی از سوی آمریکا قلمداد کردند.
در طرف مقابل، ترکیه از درگیری های بین مسکو و واشنگتن برای ایجاد مناسبات عمیق با مسکو استفاده کرد تا شاید بتواند از این مناسبات برای ترسیم موازنههای نظامی جنگ و رسیدن به راه حل سیاسی به نفع خود استفاده کند.
ترکیه به خوبی توانست این نقش را ایفا کند، علاوه بر اینکه به حمایت از گروههای تروریستی جبهه النصره و جریانهای اخوانی و القاعده و گروههای پاکستانی و چینی و سایر عناصر تندرو از گروههای مختلف ادامه داد. ترکیه موفق شد تمامی این گروههای تروریستی را به اتاق عملیات نظامی «موک» مرتبط سازد و آنها را بر اساس رویکردهای سیاسی خود مدیریت کند. البته گروههای تروریستی با وجود حمایتهای ترکیه نتوانستند توفیق چندانی در موازنههای نظامی سوریه داشته باشند،
با وجود اشغالگری ترکیه در بیش از یک هزار کیلومتر مربع از اراضی سوریه شامل حومه حلب و حماه و ادلب و عفرین و نوار مرزی این کشور با ترکیه، روسیه خواست در کنفرانس آستانه و مذاکرات سوچی فرصت مهمی را به آنکارا بدهد تا آنها وعدههای خود در خصوص پایان دادن به موجودیت جبهه النصره در منطقه ادلب را به اجرا بگذارند.
اما آنکارا تعهدات خود را نقض کرد و منتظر ایجاد انفجار در مناسبات میان آمریکاییها و روسیه شد تا شاید به این ترتیب نیاز دو طرف به خدمات ترکیه افزایش پیدا کند.این فریبکاری باعث شد دولت سوریه اصرار بیشتری برای آغاز آزادسازی مناطق حومه حماه و حلب و ادلب را در دستور کار خود قرار دهند.
روسها نیز به این نتیجه رسیدند که کارشکنیهای ترکیه بخشی از فریبکاریهای آمریکا ضد مقامات آنکارا است و واشنگتن تلاش دارد آنکارا را به ضرورت استمرار موجودیت خود در اراضی سوریه قانع کند.
علاوه بر اینکه آمریکا به همراه کشورهای حاشیه خلیج فارس و رژیم صهیونیستی تلاش دارند رویکردهای تروریستی را در سوریه تشویق کرده و حمایتهای لجستیکی نظامی برای آنها ارسال کنند. همزمان با این اقدامات ترکیه نیز خودروهای مختلف و انواع تسلیحات را برای گروههای تروریستی ارسال کرده است.اردوغان تمایلات غرب در مورد شهر ادلب را تنها وسیله برای احیای بلندپروازی های خود در قبال اراضی سوریه میدانست.
در طرف مقابل آمریکاییها از تلاشهای خود برای جلوگیری از پیشروی ارتش سوریه به سمت ادلب، ۳ هدف خاص را دنبال میکردند:
اول: به تعویق انداختن راه حل بحران سوریه تا اطلاع ثانوی: چرا که آمریکا اهرم تاثیر گذاری در میان مخالفان سوریه در اختیار نداشت که بتواند از این اهرم در روند سیاسی حل بحران استفاده کند.
دلیل این مدعا آن است که تمامی شخصیت های مخالف دولت که تریبونهای منطقهای را در اختیار داشتند، بعد از فروپاشی گروههای تروریستی در غرب سوریه مخفی شده بودند و تنها عناصر وابسته به اخوان المسلمین و جبهه النصره و القاعده باقی ماندند که آنها نیز وابسته به ترکیه بودند. البته ترکیه نیز نتوانست از این گروهها در راستای منافع خود استفاده کند.
آمریکاییها همچنین در شرق فرات تلاش کردند تحت پوشش نیروهای کرد موسوم به نیروهای دموکراتیک سوریه، اشغالگری این مناطق را ادامه داده و از این منطقه به عنوان خاستگاهی برای استمرار نقش خود در جنوب استفاده کنند.
دوم: انفجار در مناسبات روسیه و ترکیه: آمریکا به خوبی می داند که ترکیه با رد عقبنشینی از ادلب میتواند مناسبات خوب میان آنکارا و روسیه بهم بزند و مذاکرات را به بن بست بکشاند. به همین علت کاخ سفید مهلتی ۲ ماهه به ترکیه داد تا معامله تسلیحاتی سامانه موشکی اس ۴۰۰ روسیه را لغو کنند. آمریکایی ها همچنین امیدوارند که بتوانند خط لوله گاز روسیه به ترکیه و اروپا را نیز به تعطیلی بکشاند.
سوم: نکته سوم که مهمترین نکته به شمار میرود، در خصوص بررسی عمیق آمریکا از راهکارها و ابزارهایی است که جلوی افول نقش آمریکا در منطقه خاورمیانه را بگیرد: این موضوع نیازمند توقف گسترش روز افزون نقش و موقعیت روسیه در مرزهای عراق است.
آمریکاییها میخواهند روسیه را در شمال سوریه و مناطق دیگر درگیر کنند و مانع از بازگشت آنها به فضاهای تحت سلطه اتحاد جماهیر شوروی سابق در عراق، یمن، لیبی و سودان شوند. به همین علت است که آمریکاییها بین روند جنگ ادلب و ادامه یکه تازی و نفوذ خود در دنیا ارتباط ایجاد کردهاند.
تلاشهای آمریکا برای محاصره اقتصادی ایران نیز وسیله ای برای رسیدن به همین هدف است. آنها تلاش دارند مانع از آسیب پذیری یکه تازه آمریکا در منطقه شوند. این در حالی است که ایران تلاش میکند جلوی رفتارهای دیوانهوار آمریکا در منطقه بایستد و نظام چند قطبی را در منطقه و جهان بنیانگذاری کند.
با این وجود سوریه عزم خود را برای آزاد سازی ادلب و سایر مناطق اشغالی سوریه با همکاری روسیه و ایران جزم کردهاند. این کشور تلاش دارد اقدامات دیوانهوار آمریکا را در میادین مختلف مبارزاتی مهار کند و کنترل تمامی بخشهای کشور را به دولت بازگرداند